Een ongeluk zit in een klein hoekje, en dit is ook voor valongelukken precies het geval. Vooral voor werkomgevingen is het daarom zeer belangrijk dat het met de dakbeveiliging helemaal goed zit. Nu zijn er soms nogal wat onduidelijkheden over wat er allemaal precies geregeld moet zijn. Vandaag gaan we daar hopelijk verandering in brengen, want in dit artikel lees je alles wat je moet weten over de regels rondom dakbeveiliging in Nederland.
Het essentiële belang van valbeveiliging op daken
De werkomgeving op het dak vereist dat speciale veiligheidsmaatregelen worden genomen om een gevaarlijke val te voorkomen. Vallen van hoogte is een belangrijke doodsoorzaak op de werkplek, dus zorgen voor een goede beveiliging is redelijk belangrijk.
Werknemers die daken vervangen, riskeren permanent letsel of overlijden door vallen terwijl ze oude daken slopen en nieuw dakbedekkingsmateriaal plaatsen (bijvoorbeeld dakspanen, tegels of leisteen). Zelfs ervaren dakdekkers worden blootgesteld aan onvoorspelbare valgevaren die worden veroorzaakt door ongelijke bekleding, plotselinge windstoten, losse dakbedekkingsmaterialen en oppervlakken die glad worden als ze nat worden. Het nemen van passende valbeveiligingsmaatregelen vermindert risico’s en redt levens.
Wanneer is valbeveiliging verplicht?
Bij werkzaamheden vanaf 2,5 meter hoogte is valbeveiliging verplicht. Toch zijn er ook situaties waarbij werkzaamheden lager dan 2,5 meter óók beveiligd moeten worden, bijvoorbeeld wanneer er risicoverhogende omstandigheden zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan werken boven water, wegen of machines. Ook bij het werken met risicovolle gereedschappen zoals messen of machines is valbeveiliging lager dan 2,5 meter verplicht. Of zoals de ARBO het zelf uitlegt: ‘Er is in elk geval sprake van valgevaar bij aanwezigheid van risicoverhogende omstandigheden, openingen in vloeren, of als het gevaar bestaat om 2,5 meter of meer te vallen’. Specialisten zoals Eyecatchersafety kunnen je hier veel meer over vertellen.
Wat is een veilige zone?
Er is ook zoiets als een ‘veilige zone’. Dit houdt op een plat dak in dat er in een bepaalde zone worden gewerkt, zonder het toepassen van valbeveiliging. Hiervoor moet de afstand tussen de dakrand en de werklocatie tenminste 4 meter zijn, waarbij er een duidelijke markering is aangebracht. Dit kan door middel van een looppad of met andere signalering zoal als pictogrammen of contrasterende stroken dakbedekking.
Mogelijkheden voor collectieve valbeveiliging
De verantwoordelijke werkgever is volgens de Arbo werplicht om een zogenaamde collectieve valbeveiliging aan te brengen, zeker wanneer er geen borstwering aanwezig is die voldoende beschermt tegen vallen. Een voorbeeld van collectieve valbeveiliging is dakrandbeveiliging of hekwerk, die langs de rand van het dak wordt bevestigd en valgevaar voorkomt. De Arbo zegt hierover: ‘Arbeidsomstandighedenbesluit 3.16 valgevaar: Bij het verrichten van arbeid waarbij valgevaar bestaat is zo mogelijk een veilige steiger, stelling, bordes of werkvloer aangebracht of is het gevaar tegengegaan door het aanbrengen van doelmatige hekwerken, leuningen of andere dergelijke voorzieningen’
Individuele beveiliging
Soms is het niet mogelijk om een collectieve beveiliging aan te brengen, bijvoorbeeld wanneer er op hoge of smallere plakken wordt gewerkt. Hiervoor zijn andere oplossingen te bedenken zoals individuele valbeveiliging, zoals bijvoorbeeld een kabelsysteem met ankerpunten, harnassen, valblokken, werklijnen en loopwagens.
Aan welke eisen moet valbeveiliging voldoen?
In Nederland moet vrijwel ieder apparaat of gereedschap aan bepaalde eisen voldoen. Ook voor valbeveiliging is dit het geval. Valbeveiliging moet worden geproduceerd onder de norm EN 795:2012 en de aanvullende eis CEN/TC 16415. Het systeem moet voorzien zijn van een technisch dossier. Wettelijk dien je tevens de middelen voorzien van een CE jaarlijks te keuren of zo nodig frequenter. Valbeveiliging geproduceerd na 1 maart 2016 moet worden geproduceerd onder de Norm EN 795:2012 en de aanvullende eis CEN/TC 16415. Producten geproduceerd voor deze datum onder de oude norm EN 795:1996 zijn ook toegestaan.
